Khi quan sát, bạn sử dụng các giác quan của mình để kiểm tra sự vật, sự việc mà bạn tò mò và đánh giá những gì bạn trải nghiệm. “Quan sát” không giống như “nhìn thấy”. Nhìn thấy là thụ động. Ví dụ, bạn nhìn thấy mọi thứ trên đường đi làm nhưng bạn hiếm khi tìm kiếm bất cứ điều gì cụ thể hoặc ghi lại thông tin để sử dụng sau này.

Trái lại, quan sát là quá trình chú ý một cách chăm chú và tích cực, nhằm thu thập thông tin cụ thể để đánh giá. Kỹ năng quan sát rất quan trọng vì nếu không có chúng, bạn có khả năng bỏ lỡ thông tin quan trọng và đưa ra quyết định không chính xác trong công việc.

Quan sát là một kỹ năng và giống như bất kỳ kỹ năng nào khác, bạn có thể học hỏi và phát triển nó. Thông qua việc thực hành thường xuyên, bạn có thể rèn luyện não bộ và biến việc quan sát thành thói quen. Dưới đây là 7 lời khuyên để tăng cường năng lực quan sát, hãy cùng tìm hiểu nhé.

Cởi mở

Bạn cần có tinh thần cởi mở trước khi tiến hành quan sát, cụ thể là có niềm tin tích cực rằng luôn có nhiều điều mà chúng ta có thể học hỏi được từ mọi người và thế giới xung quanh. Khi bắt đầu quan sát với niềm tin này, bạn sẽ có nhiều khả năng sẽ đạt được những kết quả tích cực. Trái lại, nếu không cởi mở và thiếu niềm tin, thì việc quan sát của bạn sẽ không đạt được kết quả khả quan.

Có mục đích

Bằng cách cởi mở, bạn đang chuẩn bị cho việc học hỏi. Tuy nhiên, bạn cũng cần học hỏi một cách có chủ ý, nghĩa là biết mục tiêu của mình trong việc quan sát. Chẳng hạn, nếu bạn muốn trở thành một nhân viên Marketing giỏi hơn thì bạn nên quan sát điều gì trong thế giới xung quanh giúp bạn đạt được điều đó. Hoặc nên tránh mắc phải sai lầm nào. Nếu bạn có mục đích rõ ràng trong việc quan sát, bạn sẽ tập trung hơn vào những điều đó và nâng cao cơ hội tìm thấy các thông tin hữu ích.

Đa giác quan

Để quan sát được đầy đủ, bạn cần sử dụng nhiều hơn chỉ là đôi mắt. Bạn có thể quan sát bằng tai và bằng trái tim, tùy thuộc vào những gì bạn muốn biết, có lẽ bạn cần sử dụng cả mũi và những ngón tay để chạm vào. Quan sát là một bài tập sử dụng đa giác quan, không chỉ phải nghe những gì người khác nói mà còn chú ý đến ngôn ngữ cơ thể của họ từ ánh mắt, cử chỉ, giọng điệu… Hãy quan sát toàn diện và sử dụng tất cả giác quan, điều này giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về các vấn đề, hoặc tình huống trải nghiệm.

Chậm lại

Thật khó để có thể quan sát khi bạn luôn trong tình trạng vội vã. Để quan sát tốt đòi hỏi bạn phải dừng lại, nhìn, lắng nghe và sẵn sàng đối mặt những trải nghiệm xung quanh. Không có sự tĩnh lặng, phần lớn sức mạnh của sự quan sát sẽ biết mất. Bạn sẽ bỏ lỡ nhiều thông tin bởi chỉ lướt qua bề mặt của các sự vật, sự việc mà bạn quan sát.

Loại bỏ các yếu tố gây phiền nhiễu

Khả năng quan sát phụ thuộc vào mức độ tập trung của bạn. Các nghiên cứu khoa học cho thấy rằng phải mất 15 phút để lấy lại sự tập trung sau khi bị quấy nhiễu. Do đó, rất cần thiết để giảm các yếu tố gây phiền nhiễu hoặc loại bỏ chúng hoàn toàn.

Chú ý đến các chi tiết nhỏ

Tất cả các vật thể lớn và chi tiết lớn đều dễ quan sát nhưng chú ý đến các chi tiết nhỏ sẽ khiến bạn trở thành một người quan sát tốt hơn. Chẳng hạn, nhìn thấy điện thoại trên tay ai đó là một chi tiết lớn nhưng quan sát điện thoại đó hiệu gì cùng các sticker phía sau là một phẩm chất của một người quan sát tốt. Tại nơi làm việc, hầu như luôn luôn, các chi tiết nhỏ bị bỏ qua. Tuy nhiên, các chi tiết nhỏ đều có lí do của nó và việc kết nối các chi tiết này với sự kiện hoặc con người sẽ giúp đưa ra suy luận chính xác. Hãy để ý nhiều hơn đến các chi tiết nhỏ và bạn sẽ thấy sự khác biệt trong chất lượng công việc của bạn.

Không phán xét

Để trở thành một người quan sát tốt, bạn phải trung lập. Đừng đưa ra cảm xúc cá nhân hoặc phán xét khi quan sát bởi những điều đó sẽ tạo ra sự thiên vị. Khi cảm xúc cá nhân hoặc định kiến bị kéo vào, bạn sẽ không còn nhìn thấy những gì đang diễn ra mà bạn chỉ thấy các sự việc, sự vật bị bóp méo theo nhận thức của bạn. Một người quan sát tốt sẽ bỏ qua cảm xúc cá nhân và nhìn mọi thứ theo cách chúng đang diễn ra.

Nhiều người cảm thấy “ghen tị” với những người có kỹ năng quan sát tốt và xem nhẹ khả năng của chính mình. Họ dường như không nhận ra rằng kỹ năng này có thể học hỏi và phát triển bằng việc siêng năng thực hành. Hãy áp dụng các cách được chia sẻ trên đây ngay hôm nay để cải thiện kỹ năng quan sát và sẵn sàng đón nhận các lợi ích thiết thực từ kỹ năng này nhé.

Huỳnh Trâm

Cẩm Nang Việc Làm